Κόψε την πιπίλα…ανώδυνα

της Μαρίνας Στασινού* 

Λύκοι, δράκοι και μπαμπούλες μαζεύτηκαν απόψε για να πάρουν την πιπίλα του μωρού σας. Μια πολύ συχνή τακτική που έφτασε στις μέρες από πάππου προς πάππου είναι να φοβερίζουμε το παιδάκι μας για συμπεριφερθεί με τον τρόπο που επιθυμούμε ή που επιβάλλεται. Είναι όμως ένας ασφαλής τρόπος αυτός, για να σπάσουμε το δεσμό μεταξύ του παιδιού και της πιπίλας; Πρόκειται για μια σημαντική σχέση η οποία δεν πρέπει να αποκοπεί απότομα και βίαια ούτε να συσχετισθεί με τρομακτικά όντα που…-τι να κάνουμε- χρειάζονταν μια πιπίλα. Έρευνες δείχνουν ότι ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να ακολουθεί το μικρό αυτό ανθρωπάκι μέχρι να μεγαλώσει μέσω καμουφλαρισμένων φόβων και φοβιών.

Η διακοπή της χρήσης πιπίλας σίγουρα δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει εν μια νυκτί. Σε αυτήν την περίπτωση διακινδυνεύουμε να δημιουργηθεί στο παιδί μια αίσθηση ανικανοποίητου και ανασφάλειας, αφού έχασε κάτι τόσο σημαντικό χωρίς να καταλάβει πώς και χωρίς να του δοθεί η ευκαιρία να υπερασπιστεί κάτι δικό του. Η μετάβαση θα πρέπει να γίνει πιο ομαλά και σταθερά.

Αρχικά, μην πανικοβάλλεστε! Ο εκτιμώμενος χρόνος για να διακόψει ένα παιδί τη χρήση πιπίλας είναι από το 1ο έως και το 3ο έτος.  Έτσι μας δίνεται ένα σημαντικό πλεονέκτημα… να ξεκινήσει ο αποχωρισμός της πιπίλας σταδιακά. Δε θα ήταν τόσο σοφό να επιχειρήσετε να διακόψετε τη χρήση πιπίλας κατευθείαν. Μην περιμένετε λοιπόν  να φτάσει στα 3 του χρόνια, αλλά ξεκινήστε δουλειά από νωρίς.

Στο πρώτο έτος, η μεταξύ σας λεκτική επικοινωνία δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο. Ωστόσο, τώρα το παιδί αρχίζει να επεξεργάζεται το περιβάλλον περισσότερο και να αντλεί ευχαρίστηση από πιο πολλά αντικείμενα. Μπορείτε να επωφεληθείτε από αυτήν την εξέλιξη αποσπώντας την προσοχή του.   Κάθε φορά που το παιδί γκρινιάζει, στρέψτε το βλέμμα του κάπου αλλού, ώστε προσωρινά να ξεχάσει την έλλειψη της  πιπίλας και να ανακαλύψει κάτι καινούριο. Προτρέψτε το να ακούσει ένα πουλάκι που κελαηδά και μιμηθείτε το μαζί!    

«Σπάστε» την εξάρτηση. Μετά το πρώτο έτος, αποφεύγετε να δίνετε την πιπίλα κάθε φορά που το παιδί κλαίει ή γκρινιάζει. Με βάση την συμπεριφορική προσέγγιση της ψυχολογίας, με αυτή τη συμπεριφορά ενισχύεται και η χρήση της πιπίλας αλλά και ο τρόπος του παιδιού να ζητάει αυτό που θέλει –δηλαδή γκρινιάζοντας-. Όσο λιγότερο ενισχύουμε τη χρήση ενός αντικειμένου, τόσο το παιδί αναζητά νέους τρόπους να επιτύχει την ευχαρίστησή του. Φροντίστε λοιπόν να υπάρχει στο οπτικό του πεδίο ένα κουκλάκι με μαλακό ύφασμα, που θα αντικαταστήσει τη μνήμη της πιπίλας και θα του χαρίσει μια αίσθηση ασφάλειας. Έτσι ενισχύεται παράλληλα  και η ευρηματικότητα του παιδιού, σημαντικό εφόδιο για την υπόλοιπη ζωή του. Προσπαθήστε, επίσης να ανιχνεύσετε τον λόγο που το παιδί γκρινιάζει ή κλαίει. Είναι απλά χειριστικό για να κερδίσει την πιπίλα; Μήπως το ενοχλεί κάποιο πονάκι ή είναι ανήσυχο; Δείξτε του ότι είστε δίπλα του στο δρόμο για τον αποχωρισμό της πιπίλας και διδάξτε του ότι υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών. Πώς; Χαρίστε  του μια αγκαλιά. 

Καθώς το παιδί μεγαλώνει, καλό θα ήταν να ορίσετε συγκεκριμένες ώρες της μέρας κατά τις οποίες θα μπορεί να χρησιμοποιεί την πιπίλα του. Στόχος είναι αυτό το διάστημα να μειωθεί σταδιακά, ώστε να χρησιμοποιείται η πιπίλα μόνο το βράδυ, όταν ξαπλώνει και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Συνδυαστικά θα ήταν ιδιαίτερα βοηθητικό να ξύνετε την επιφάνεια της πιπίλας με ένα αιχμηρό αντικείμενο ώστε να μην είναι το ίδιο ευχάριστη στη χρήση της. 

Σύμμαχος στην πορεία σας προς τη διακοπή της πιπίλας τώρα που το παιδάκι σας έχει μεγαλώσει αρκετά είναι τα παραμύθια αλλά και ο διάλογος μαζί του. 

Να θυμάστε ότι η κάθε συμπεριφορά του γονέα απέναντι στο παιδί, αντανακλά πολύπλευρα πάνω του και επηρεάζει ποικιλοτρόπως την ψυχοσύνθεσή του. Ακόμα και κάτι που φαντάζει ασήμαντο, όπως η διακοπή της πιπίλας, πρέπει να γίνεται με αγάπη, κατανόηση και σεβασμό προς το παιδί.

* Η Μαρίνα Στασινού είναι Ψυχολόγος, απόφοιτη του ομώνυμου Τμήματος του Παντείου Πανεπιστημίου.